May 31 2003
همه پرسي عمومي در ايران
همه پرسي عمومي در ايران بلي، اما چگونه؟
همگي بخاطر داريم كه ربع قرن پيش پس از فروپاشي نظام سلطنتي در ايران به منظور تعيين نوع حكومت آينده در ايران، همه پرسي انجام گرفت و به آراي عمومي مراجعه گرديد. نتيجه اين راي گيري انتخاب نظام جمهوري اسلامي توسط اكثريت مردم ايران بود. تا اينجا همه چيز صورت دموكراتيك داشته و ظاهراْ نميتوان ايرادي بر آن وارد نمود اما چون نيك بنگريم ايرادات در كنه ماجرا نهفته بودند.
ملتي تازه رهيده از يوغ اختناق و بدون هيچگونه تجربه عمومي سياسي و اجتماعي بصورت فراگير كه تنها وجه اشتراكش نارضايتي از سردمداران و سركوب توسط نظام شاهي بود و در درون خود هيچگونه محاوره و تبادل نظر را بر نتابيده و سيل گذار وقايع بي وقفه و بدون دادن فرصت تفكر در باره امور بر او گذر كرده بود، در برابر حق انتخاب بين شاهسالاري و آخوندسالاري قرار گرفت. نتيحه گرچه امروزه خوشايندمان نيست ولي طبيعي بود و عجيب ميبود اگر غير از اين ميشد. در واقع و عليرغم ظاهر آزادمنشانه اين همه پرسي ملت ايران حق انتخاب بين دو ديكتاتوري را بدست آورده بود و بدون آنكه اين امر بر او واضح باشد، سرمست از گزينش چيزي بود كه مخالفت داشت با رژيمي كه در طي سه سده قبل از آن مجبور به پذيرش و انتخابش ميگرديد. نگرشي اجمالي به حزب رستاخيز ملت ايران كه ملت فقط و فقط حق قانوني انتخاب آنرا داشت و بس شايد موضوع را كمي روشنتر نمايد. شايد بتوان گفت دم فرو بستن عمومي در مقابل همه پرسي و قبول ضمني آن نوعي دهن كجي به شاهسالاري قبلي بود بدون اينكه نتايج كار را برآورد كرده و در مورد آن تعمقي بعمل آورده باشيم.
امروز شرايط مشابهاتي را با آن زمان و آن تجربه نشان ميدهد. بنظر ميرسد كه مردم ايران باز هم در مقابل همه پرسي قرار خواهد گرفت كه رئوس كلي آن به مناظره و مباحثه گسترده عمومي قرار گذاشته نگرديده و ثغور آن ترسيم نگشته است. بنظر ميرسد كه بطور كلي اتكاء بر افزايش مستمر نارضايتي هاي عمومي و فقدان افقي براي آينده اي روشن در ميان مردم ميباشد كه بر اثر بي لياقتي و خودخواهي هاي قدرتمداران حاكمه در ايران واقع مي افتد. بارها گفته ام، اينكه چه چيز را نميخواهيم تا حدود بسيار زيادي براي همه مشخص است و اين شرطي اسن لازم ولي اينكه چه چيز را ميخواهيم و چگونه، نكات ابهامات فراواني دارد و اين كافي نيست. يعني بزبان رياضي شرط لازم را مهيا داريم ولي شرط كافي هنوز مبهم مانده. تا زمانيكه ملتي انتخابي را از روي آگاهي كامل انجام ندهد و انتخابات در شرايط كاملاْ آزاد انجام نگيرد، نميتوان به نتايج انتخابات اتكاء داشت. در اتحاد شوروي نيز انتخابات با نتايج نود و نه درصدي بسود حزب كمونيست انجام ميگرفت و همگي ميدانيم كه اين درست نبود. در اروپا انتخابات و همه پرسيها نيز انجام ميگيرند با اين تفاوت كه در اينگونه همه پرسيها گروههاي مخالف زيادي حضور دارند و نظرات خود را بعرضه ميگذارند و روزي كه نيز با اقبال عمومي مواجه نگرديدند بقول معروف به موش دوانيدن و گربه رقصاندن نميپردازند ولي مهمترين چيز حضور آزاد اين گروهها و فرصت تجربه كردن مردم ايشان را ميباشد و اينكه همه در اين امر متفق القولند كه اين تنها شيوه حافظ دموكراسي و يگانه شاخص آن ميباشد و بنابر اين اين فرصت را از خود و ديگران دريغ نمينمايند. شايد كه در آينده روشهاي بهتر پيدا شود و چرا كه نه. در ايران متاءسفانه تا كنون فرصت اتفاق چنين امري بي ريا و خالي از پيرايه و تنها بر مبناي مصالح ملي و عمومي و نه شخصي و گروهي نبوده است و عجيب نيست كه ديگران از اين ضعف سازماني ايراني بهره برده و در صدد زدن ساز خود باشند و همچنين نيز عجيب نيست كه بافت كلي رژيم را نيز باكي از خيزشهاي عمومي نباشد. اگر خوانندگان انتظار دارند كه نويسنده اين سطور از جيب خود نسخه اي بيرون بكشد و تجويزي نمايد، زهي خيال باطل. تنها تجويزي كه نويسنده دارد اينستكه اگر مشكلي قرار است بوسيله ما حل گردد، پس اين ما هستيم كه ميبايد در پي يافتن راه حل برآئيم و از خود ابتكار بخرج دهيم . اين مائيم كه بايستي با منسجم نمودن خطوط دروني و به نقد گذاشتن افكارمان كليد درهاي بسته برويمان را بازنمائيم. از هيچ جاي و هيچ كشور خارجي نميتوان انتظار ارايه فرمولي براي خوشبختي خود داشت. جائي خواندم كه امروز بايد جنبيد و آستين همت بالا زد كه فردا ممكن است ديگر دير باشد.
خوش نظر
نوشته: خُسن آقا در ساعت: 8:07 pm در بخش: بدون دسته بندی
